Οικονομική ύφεση, εκτοξευόμενος πληθωρισμός, υποτιμημένος κατώτατος μισθός, αστάθεια στην πολιτική σκηνή, ακραία βία, κατηγορίες για θάνατο και βασανιστήρια σε αντιπάλους, ελλείψεις τροφίμων και «απαγωγή δικαιωμάτων» είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το ο χειρότερη κρίση στην ιστορία της Βενεζουέλας.
Η χώρα συνορεύει με δύο πολιτείες της Βραζιλίας, την Amazonas και τη Roraima. Ήταν η μεταναστευτική κρίση στη δεύτερη που έκανε την αστάθεια της Βενεζουέλας να ξεχωρίσει στις ειδήσεις στη Βραζιλία.
δείτε περισσότερα
Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τεχνολογία για να ξεκλειδώσουν μυστικά στην αρχαία αιγυπτιακή τέχνη…
Οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν εντυπωσιακούς τάφους της Εποχής του Χαλκού σε…
Φεύγοντας από την καταστροφική κατάσταση στη χώρα, περισσότεροι από 2,3 εκατομμύρια Βενεζουελάνοι έχουν ήδη εγκαταλείψει την επικράτεια, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Τα αιτήματα ασύλου από γειτονικές χώρες απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις από το 2015 και μετά.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, που δημοσιεύθηκε στις 25 Αυγούστου, μόνο η Βραζιλία, μέχρι τον Απρίλιο του 2018, είχε ήδη δεχθεί περισσότερους από 50.000 Βενεζουελάνους μετανάστες, που προέρχονταν κυρίως από τη συνοριακή περιοχή της Ροράιμα. Ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει αύξηση 1000% σε σύγκριση με το 2015.
Όμως το μεταναστευτικό κύμα δεν περιορίζεται στη χώρα μας. Άλλα γειτονικά έθνη όπως το Περού, η Κολομβία και ο Ισημερινός έχουν επίσης δεχθεί και δέχονται ακόμη χιλιάδες πρόσφυγες. Ορισμένα σημεία, όπως η πόλη Tumbes, στα σύνορα μεταξύ του Ισημερινού και του Περού, δέχονται έως και 3.000 Βενεζουελάνους την ημέρα.
Ως απάντηση στον αυξανόμενο αριθμό μεταναστών, αυτές οι χώρες, καθημερινά, εντείνουν τον έλεγχο και τον έλεγχο της εισόδου των Βενεζουελανών. Στη Βραζιλία, για παράδειγμα, η πολιτεία Roraima προσπάθησε να κλείσει τα σύνορα, αλλά η Δικαιοσύνη την εμπόδισε.
Η ένταση μεγαλώνει και παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις καθημερινά. Τον Αύγουστο του 2018, η ανησυχία αυξήθηκε όταν, σε μια βίαιη σύγκρουση, Βραζιλιάνοι έκαψαν ρούχα και υπάρχοντα μεταναστών. Την τραγική κατάσταση έτρεξαν όλα τα οχήματα επικοινωνίας της χώρας.
Εκείνη τη στιγμή, άνθρωποι που μέχρι τότε αγνοούσαν την κατάρρευση άρχισαν να αναρωτιούνται τι συμβαίνει στη γειτονική χώρα. Για να εξηγήσουμε την κατάσταση, κάναμε μια ιστορική επισκόπηση της κρίσης, ώστε να καταλάβετε τι συμβαίνει στη Βενεζουέλα.
Για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στην πολιτική της Βενεζουέλας σήμερα, είναι απαραίτητο να επιστρέψουμε στο 1999, όταν Ούγκο Τσάβες ορκίστηκε πρόεδρος της χώρας, αφού κέρδισε τις εκλογές τον Δεκέμβριο του 1998. Εκείνη τη στιγμή, εκτός από το σενάριο της αστάθειας, η χώρα της Νότιας Αμερικής περνούσε και μια σοβαρή κοινωνική κρίση.
Μια εκστρατεία που βασίζεται στην καταπολέμηση της φτώχειας, στην προσπάθεια για κοινωνική ένταξη και μεταφορά εισοδήματος, σε συνδυασμό με τη φήμη που αποκτήθηκαν με τα χρόνια, ήταν μερικά από τα σημεία που ευθύνονται για να γίνει ο Τσάβες γρήγορα ένας πολύ δημοφιλής.
Επί κεφαλής της κυβέρνησης, ο πρόεδρος ξεκίνησε τη Μπολιβαριανή Επανάσταση, η οποία ξεκίνησε με μια Συντακτική Συνέλευση για να ξαναγράψει το σύνταγμα της Βενεζουέλας. Σε δημοψήφισμα, περισσότερο από το 70% του πληθυσμού ενέκρινε το έγγραφο. Επίσης το 1999 εγκρίθηκε ο «Εξουσιαστικός Νόμος» που παραχωρούσε έκτακτες εξουσίες στον πρόεδρο.
Επικρίθηκε έντονα από την αντιπολίτευση, επέτρεψε στον αρχηγό του κράτους να νομοθετήσει για τις δημόσιες υπηρεσίες, τις υποδομές, την ασφάλεια, τα οικονομικά, τους φόρους και πολλά άλλα.
Λαμβάνοντας τη δυνατότητα νομοθέτησης θεμάτων ενδιαφέροντος, συνάπτονται διατάγματα με ισχύ νόμου δύναμη πριν περάσει από το Νομοθετικό Σώμα, αφού στόχος ήταν η επιτάχυνση των διαδικασιών διοικητικός. Μέσω αυτού του μηχανισμού ο Τσάβες εθνικοποίησε τον τομέα του πετρελαίου, μέσω του Νόμος για τους υδρογονάνθρακες.
Αυτόν τον νόμο ακολούθησαν άλλα διατάγματα, των οποίων η ψήφιση δεν άρεσε σε διάφορους τομείς της κοινωνίας, την Καθολική Εκκλησία ή την αντιπολίτευση. Ακόμη και κάτω από έντονες διαδηλώσεις διατηρήθηκαν. Ακόμη, οι αντίπαλοι άρχισαν να κατηγορούν τον πρόεδρο που θέλει να εφαρμόσει α κομμουνιστικό καθεστώς στη χώρα.
Το 2002 η κυβέρνηση υπέστη α πραξικόπημα. Η αποτυχημένη απόπειρα κράτησε μόλις δύο ημέρες και ο Ούγκο Τσάβες επανήλθε στην εξουσία από τον στρατό. Η στιγμή ήταν καθοριστική για να σκληρύνει την κυβέρνησή του προς τα μπολιβαριανά ιδεώδη. Ενώ η αντιπολίτευση τον κατηγόρησε για αυταρχισμό, οι κυβερνητικοί τομείς τον υπερασπίστηκαν ως διαχείριση των φτωχών.
Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, υπάλληλοι της κρατικής εταιρείας πετρελαίου PDVSA ξεκίνησαν απεργία κατά του καθεστώτος. Σε απάντηση, περισσότεροι από 18 αξιωματούχοι απολύθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τους πιο έμπιστους άνδρες του προέδρου. Αυτό έκανε τον θεσμό έναν από τους πυλώνες εξουσίας.
Το 2008, κατά την τρίτη του θητεία, μια συνταγματική τροποποίηση επέτρεψε στον Τσάβες να εκλεγεί για τέταρτη φορά, με το σκεπτικό ότι χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για σοσιαλιστική επανάσταση γίνομαι αληθινό. Μάλιστα, το 2012 κέρδισε τις εκλογές, ωστόσο δεν μπόρεσε να αναλάβει καθήκοντα λόγω καρκίνου. Πέθανε τον Μάρτιο του 2013.
Συνεχίζοντας την πολιτική του Τσάβες, ο αντιπρόεδρός του, Νικολάς Μαδούρο εξελέγη το 2013. Σε κλειστές εκλογές, ανέλαβε την εξουσία για πλήρη θητεία. Η στιγμή ήταν μιας πολιτικής κρίσης, η οποία έπεσε στην οικονομία της Βενεζουέλας, η οποία επίσης περνούσε κρίση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η δημοτικότητα του Μαδούρο έπεσε κατακόρυφα, δίνοντας τη θέση της στην αντιπολίτευση να ζητήσει έναν μηχανισμό που προβλέπει το Σύνταγμα, ένα δημοψήφισμα για την ανάκληση της εντολής του προέδρου. Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες από το 2016, καθώς με την υποστήριξη τουλάχιστον του 20% του πληθυσμού, θα μπορούσε να απομακρυνθεί από την εξουσία.
Μετά από αρκετές αναβολές που έκανε το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο, από τις 10 Ιανουαρίου 2017 άρχισε να υπηρετεί το δεύτερο εξάμηνο της κυβέρνησής του. Σε αυτή την περίπτωση, αν έφευγε από την εξουσία, θα αναλάμβανε ο αναπληρωτής του, καταργώντας τον σκοπό της αντιπολίτευσης.
Γιατί η Βενεζουέλα βρίσκεται σε κρίση; Το 2014, λόγω της πτώσης της τιμής του βαρελιού πετρελαίου στη διεθνή αγορά, η οικονομία Η Βενεζουέλα, η οποία βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην εκμετάλλευση και πώληση καυσίμων, έχει εισέλθει σε α ανησυχητική κρίση. Οι χαρακτηριστικές κοινωνικές επενδύσεις του Τσάβες κόπηκαν.
Τα βασικά είδη όπως τρόφιμα και φάρμακα άρχισαν να εξαντλούνται. Επιπλέον, ο πληθωρισμός έφτασε σε αδιανόητα επίπεδα, γεγονός που προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών. Περισσότεροι από 40 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Συνελήφθησαν πολιτικοί αντίπαλοι και αντικαθεστωτικοί αγωνιστές. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας εξακολουθεί να υπερασπίζεται σήμερα ότι πρόκειται για έναν οικονομικό πόλεμο που επιδοτείται από τις ελίτ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το σενάριο, ο στρατός άρχισε να έχει περισσότερη φωνή στην κυβέρνηση κάθε μέρα. Και παρόλο που η αντιπολίτευση πλειοψηφεί στη Βουλή, δεν μπορεί να περάσει καμία από τις αποφάσεις της.
Όλα αποκλείονται από το δικαστικό σώμα, το οποίο ελέγχεται πλήρως από τον Μαδούρο. Τότε, η δικαιολόγηση της Δικαιοσύνης ήταν ότι το κοινοβούλιο της Βενεζουέλας περιφρονούσε, αφού ορκίστηκαν τρεις βουλευτές που κατηγορούνταν για εκλογική νοθεία.
Τον Απρίλιο του 2017, ο πληθυσμός κινητοποιήθηκε σε νέες διαδηλώσεις, αυτή τη φορά με μεγαλύτερο αριθμό νεκρών, που ήδη ξεπερνούν τους 200, κυρίως νέους κάτω των 30 ετών. Υπάρχουν τώρα περισσότερες από 5.000 συλλήψεις, πολλές από αυτές αυθαίρετες. Υπάρχουν επίσης άπειρες αναφορές για βασανιστήρια.
Ο Νικολάς Μαδούρο δικαιολογήθηκε κατηγορώντας την αντιπολίτευση ότι σχεδίαζε ένα βίαιο πραξικόπημα και για να το αποτρέψει, ενεργοποίησε ένα στρατιωτικό σχέδιο. Οι πολίτες δικάζονταν σε στρατιωτικά δικαστήρια, κάτι που για πολλούς επικριτές είναι χαρακτηριστικό μιας δικτατορίας.
Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ο πρόεδρος συγκάλεσε Συντακτική Συνέλευση, η οποία εξελέγη με την κατηγορία της απάτης της αντιπολίτευσης. Ήταν ένας ακόμη λόγος για να αυξηθούν οι συγκρούσεις στους δρόμους.
Τον Αύγουστο, ορκίστηκαν οι ψηφοφόροι, οι οποίοι στη συνέχεια προσπάθησαν να απομακρύνουν τη γενική εισαγγελέα Λουίζα Ορτέγκα. Έκανε αρκετές καταγγελίες σε σχέση με την καταστολή στους δρόμους, τις αυθαίρετες συλλήψεις και την ίδια τη Συντακτική Συνέλευση. Είχε ήδη τεθεί σε αναστολή από τον Ανώτατο, κατηγορούμενος ότι διέπραξε διαχειριστικό λάθος.
Τον ίδιο μήνα, εγκρίθηκε ένα διάταγμα που δίνει την άδεια στη Συντακτική Συνέλευση να ψηφίζει νόμους, αυτό που στο παρελθόν ήταν αποκλειστικό του Κογκρέσου, όπου τα περισσότερα μέλη αντιτίθενται στην κυβέρνηση του Ωριμος.
Τον Μάιο του 2018, υπό διαμαρτυρίες και εν μέσω υψηλών ποσοστών αποχής, καταγγελιών για απάτη, έλλειψης αναγνώριση της διεθνούς κοινότητας και μποϊκοτάζ της αντιπολίτευσης, ο Νικολάς Μαδούρο επανεξελέγη για άλλα έξι χρόνια της εντολής. Μεγάλο μέρος των ψήφων τους πιστώνεται στους πιστούς ψηφοφόρους του Ούγκο Τσάβες.
Το σενάριο δεν είναι καν κοντά στο να ηρεμήσει. Η οικονομία συνεχίζει να πέφτει και τον Αύγουστο του 2018, με την πενταψήφια αφαίρεση του ήδη υποτιμημένου μπολιβάρ, ο πληθωρισμός θα πρέπει να φτάσει φέτος το 1.000.000%.
Στις 10 Ιανουαρίου 2019, ο Νικολάς Μαδούρο ανέλαβε καθήκοντα για άλλα έξι χρόνια διακυβέρνησης, δηλαδή μέχρι το 2025. Ο πρόεδρος ξεκίνησε τη νέα φάση σε μια περίοδο που η χώρα βυθίζεται στη σοβαρότερη κρίση της ιστορίας της.
Ο Μαδούρο, όπως ήδη αναφέρθηκε, κέρδισε τις εκλογές τον Μάιο του 2018.
Τα εγκαίνια, για μεγάλο χρονικό διάστημα, θεωρούνταν ως ένας δρόμος χωρίς επιστροφή σε σχέση με την πολιτική, οικονομική και θεσμική κρίση που διέρχεται η χώρα της Λατινικής Αμερικής. Με άλλα λόγια, είναι το αποκορύφωμα της μετατόπισης του καθεστώτος που, σήμερα, ελέγχει όλους τους τομείς της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας.
Και δεν είναι μόνο αυτό, η ανανέωση της θητείας του Μαδούρο σηματοδοτεί τη ρήξη με τις μεγαλύτερες δυνάμεις στη διεθνή κοινότητα: τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις γειτονικές χώρες, όπως στην περίπτωση της Βραζιλίας.
Ο ηγέτης της Βενεζουέλας, από την άλλη, βρίσκει υποστήριξη και συμμάχους στην Κίνα, τη Ρωσία, το Μεξικό και την Τουρκία. Ακόμα κι έτσι, οι οικονομικές συμφωνίες που έκλεισαν με αυτές τις χώρες, μέχρι στιγμής, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα μπροστά στο οικονομικό χάος.
Στη Νότια και Κεντρική Αμερική, ο πρόεδρος έχει ως συμμάχους τους προέδρους Evo Morales, της Βολιβίας, Miguel Díaz-Canel, της Κούβας και Daniel Ortega, της Νικαράγουας.
Αντί να ορκιστεί στην Εθνοσυνέλευση, όπως απαιτεί το Σύνταγμα, ο Μαδούρο το έπραξε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου (TSJ). Ο κύριος λόγος είναι ότι η Βουλή που εξελέγη το 2015 αποτελείται ουσιαστικά από αντιπάλους. Ως εκ τούτου, δηλώθηκε περιφρόνηση, δηλαδή δεν υπάρχει πλέον για την Κυβέρνηση.
Από την ημερομηνία των εγκαινίων, οι διπλωματικές σχέσεις με τουλάχιστον 13 χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν διακοπεί. Ο λεγόμενος όμιλος Lima περιλαμβάνει, εκτός από τη Βραζιλία, την Κολομβία, την Αργεντινή, το Περού και τη Χιλή.
Μεταξύ των μέτρων που επέβαλε η ομάδα είναι η απαγόρευση εισόδου στα εδάφη της ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων της Βενεζουέλας, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Μαδούρο.
Εν μέσω των αντιπαραθέσεων της ορκωμοσίας του Μαδούρο, ο, μέχρι τότε, ελάχιστα γνωστός Χουάν Γκουαϊδό έγινε ένας από τους βασικούς αντιπάλους του Μαδούρο.
Στις αρχές Ιανουαρίου, ανέλαβε την προεδρία της Εθνοσυνέλευσης, του τελευταίου κρατικού οργάνου που ελέγχεται από την αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. Στις 24 του ίδιου μήνα αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας, θεωρώντας την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο παράνομη.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τον αναγνώρισε επίσημα ως «Προεδρικό Πρόεδρο». Αμέσως μετά, η Βραζιλία, η Κολομβία, το Περού, ο Εκουαδόρ, η Κόστα Ρίκα, η Χιλή και η Αργεντινή, εκτός από τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), έκαναν το ίδιο.
Υποστηριζόμενος από το άρθρο 233 του Συντάγματος, ο Γκουαϊδό ορκίστηκε δημόσια ως πρόεδρος επικεφαλής της χώρας,
Το άρθρο αυτό επιτρέπει στο Νομοθετικό Σώμα να ασκεί καθήκοντα όταν η θέση του προεδρείου είναι κενή. Στόχος είναι να επιτευχθεί ο σχηματισμός «Μεταβατικής Κυβέρνησης και ελεύθερων εκλογών».
