მიუხედავად იმისა, რომ დისკუსია ბოლო არ არის, ბრაზილიაში დებატები მიმდინარეობს გენდერული იდეოლოგია დაიწყო ადგილის მოპოვება 2014 წელს, განათლების ეროვნული გეგმის (PNE) მომზადების დროს. ამ დროს იდეის მოწინააღმდეგეებმა შექმნეს მოძრაობა სახელწოდებით "სკოლა წვეულების გარეშე”.
მობილიზაცია ისეთი იყო, რომ პოლიტიკოსები, მკვლევარები, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები და მოქალაქეები უბრალო ხალხი, რომელიც დაკავებულია თვალსაზრისის დასაცავად, იქნება ეს წინადადების საწინააღმდეგო თუ ხელსაყრელი PNE.
მეტის ნახვა
მასწავლებელთა მუშაობა არის ძირითადი ფაქტორი სტუდენტების სრული ჩართულობისთვის…
გაიგეთ, როგორ შეიძლება მიუთითებდეს ბავშვების ქცევა ტანჯვაზე...
კარგი, მაგრამ პრაქტიკაში რა არის გენდერული იდეოლოგია? იმის გამო, რომ მას აქვს აზროვნების განსხვავებული მიმდინარეობები, თემის წაკითხვა შესაძლებელია სხვადასხვა პერსპექტივიდან. ამ დინამიკის უკეთ გასაგებად, ქვემოთ განვმარტავთ რამდენიმე ძირითად ცნებას, რომლებიც გაჟღენთილია დისკუსიებში.
მოკლედ, სქესი შეიძლება განისაზღვროს, როგორც ის, რაც განსაზღვრავს და განასხვავებს მამაკაცებსა და ქალებს. მაშასადამე, ტრადიციული განმარტებების მიხედვით, არსებობს მხოლოდ ორი სქესი: მამრობითი და მდედრობითი.
ამრიგად, საღი აზრის გათვალისწინებით, შესაძლებელია ამ სიტყვის სინონიმად გამოვიყენოთ „სექსი“ იმის მითითებით, თუ რა არის თანდაყოლილი მამაკაცის ქცევაში, ისევე როგორც ქალის ქცევაში.
თუმცა, თუ ვივარაუდებთ ფსიქოლოგიისა და სოციალური მეცნიერებების განმარტებებს, სქესი არის ის, რაც განასხვავებს ადამიანებს სოციალურად. ამისთვის გათვალისწინებულია ქალისა და მამაკაცის როლების ისტორიული კონსტრუქცია.
ამის გამო, გენდერი შეიძლება გავიგოთ, როგორც სოციალური როლი და, შესაბამისად, მისი კონსტრუქცია და დეკონსტრუქცია. ანუ, ეს არ არის რაღაც შეზღუდული, როგორც ამას ბიოლოგიური მეცნიერებები გვთავაზობს, პირიქით, შეიძლება განიცადოს რამდენიმე ვარიაცია.
მაშასადამე, თეორეტიკოსებისა და მკვლევარებისთვის ყველაზე დიდი გამოწვევა არის ზუსტად განსაზღვრონ რომელი მამაკაცებსა და ქალებს შორის განსხვავებები ბიოლოგიურია და რომელი მათგანი გადის მთელ სოციალურ კონსტრუქციებში სიცოცხლის მანძილზე.
ფსიქოლოგიისა და სოციალური მეცნიერებების საზღვრებიდან გამომდინარე, გენდერული იდენტობა სხვა არაფერია, თუ არა ინდივიდის იდენტიფიცირება თავის სქესთან.
პრაქტიკაში ეს ნიშნავს, რომ ადამიანს გარდა იმისა, რომ ყოფნისას, შეუძლია საკუთარი თავის კაცად ან ქალად აღიარება ჯდება ორივე სქესში ან არცერთ სქესში, აუცილებლად სქესის შესაბამისად ბიოლოგიური.
გენდერული იდენტობა ძირითადად დაკავშირებულია იმასთან, თუ როგორ აღიქვამს ინდივიდი საკუთარ თავს სამყაროსთან მიმართებაში და ასევე, თუ როგორ სურს მისი აღიარება.
გენდერული იდენტობის ძირითადი ტიპები შეიძლება დაიყოს სამად: ცისგენდერი, ტრანსგენდერი და არაბინარული. მოდით შევხედოთ თითოეული მათგანის განმარტებას.
საყოველთაოდ ცნობილია აბრევიატურით "cis", ესენი არიან პიროვნებები, რომლებიც იდენტიფიცირებულნი არიან თავიანთი დაბადების სქესის ყველა ასპექტთან. მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ ქალი, რომელიც დაიბადა ქალის სასქესო ორგანოთ და თავს იჩენს მდედრობითი სქესის სოციალურად ნაკარნახევი „წესების“ მიხედვით და საკუთარ თავს ასეთად აღიარებს. ამიტომ, ეს არის ცისგენდერი ქალი.
წინა ტერმინის საწინააღმდეგოდ, რომელიც წარმოდგენილია აბრევიატურით „ტრანსი“, ნათქვამია ტერმინში ტრანსგენდერი პატივისცემა იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც არ ცნობენ საკუთარ თავს სქესის მიხედვით დაბადების. თუ წინა მაგალითში იგივე ქალი დაიბადება მდედრობითი სქესის ყველა ბიოლოგიური მახასიათებლით, თუმცა, ის მამრობითი სქესის იდენტიფიცირებას ახდენს, მაშინ ის შეძლებს საკუთარი თავის კაცად განსაზღვრას.
უნდა გვახსოვდეს, რომ დიდი ხნის განმავლობაში ტრანსსექსუალობა ფსიქიკურ აშლილობად ითვლებოდა. თუმცა, 2018 წლის ივნისში ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციის (ICD) გადასინჯვით ამოიღო იგი ფსიქიკური დაავადებების სიიდან.
არაორობითი ინდივიდები, თავის მხრივ, არიან ისეთები, რომლებიც იმყოფებიან ორ სქესს შორის კვეთაზე (მამრობითი ან მდედრობითი სქესის) ან რომლებიც არ ერგებიან არცერთს.
ორ ტერმინს შორის დაბნეულობა ძალიან ხშირია და ხდება გარკვეული სიხშირით. თუმცა, გენდერული იდენტობა არ არის დაკავშირებული სექსუალურ ორიენტაციასთან.
მიუხედავად იმისა, რომ პირველი კონცეფცია დაკავშირებულია იმასთან, თუ როგორ ხდება სუბიექტის იდენტიფიცირება გარკვეულ სქესთან, მეორე დაკავშირებულია სქესთან, რომელიც იზიდავს ადამიანს.
ტრანსგენდერი მამაკაცი, ანუ ის, ვინც დაიბადა ქალის სასქესო ორგანოთი, მაგრამ რომელიც იდენტიფიცირებს მამრობითი სქესის წარმომადგენლებთან, აუცილებლად არ იქნება სექსუალური მიზიდული ქალების მიმართ.
რაც შეეხება ორიენტაციას, ის შეიძლება იყოს ჰეტეროსექსუალი, ჰომოსექსუალი, ბისექსუალი, ან თუნდაც ასექსუალი, ეს არის ადამიანები, რომლებიც არ გრძნობენ სექსუალურ მიზიდულობას რომელიმე სქესის მიმართ.
ყოველივე ამის შემდეგ, მოდით გადავიდეთ გენდერული იდეოლოგიის განმარტებაზე. გამოთქმა შექმნეს იმ იდეების მომხრეებმა, რომლებიც განსაზღვრავენ, რომ სქესი განიხილება სოციალური კონსტრუქციები.
გამოთქმის პირველი ჩანაწერი გაკეთდა 1994 წელს ამერიკელი ავტორის კრისტინა ჰოფ სომერსის ნაშრომში „ვინ მოიპარა ფემინიზმი?“ პორტუგალიურად ნათარგმნი „Quem stole o feminismo?“.
როგორც ადრე დავინახეთ, ეს მოაზროვნეები ამტკიცებენ, რომ არავინ იბადება მამაკაცად ან ქალად და სუბიექტებს თავისუფლად შეუძლიათ შექმნან თავიანთი იდენტობა - ან სქესი - მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ამრიგად, „კაცი“ და „ქალი“ არის მოქნილი როლები, რომელთა შესრულება შესაძლებელია იმისდა მიუხედავად, თუ რა არის ბიოლოგიურად დადგენილი.
გამოხატვის ზრდა დაიწყო 1995 წელს, პეკინში, როდესაც ჩატარდა ქალთა კონფერენცია.
1997 წელს გამოცემული წიგნის „გენდერული დღის წესრიგი“, პორტუგალიურად Discussão do Gênero, ჟურნალისტი დეილ ო’ლირი განმარტავს, რომ ეს მოვლენა მოხდა. მთელ მსოფლიოში მთავრობებისთვის გენდერული პერსპექტივის დანერგვის სახელმძღვანელოში საჯარო და კერძო ინსტიტუტების პროგრამებსა და პოლიტიკაში.
თუმცა, დროთა განმავლობაში, კონგრესმენებმა თავად დაიწყეს ინფორმაციის გადაცემის კრიტიკა. მათივე თქმით, მსგავსი შესაბამისი ინფორმაცია მოსახლეობას ამ თემაზე წინასწარი ინფორმაციის გარეშე მიეწოდება, რის შედეგადაც კონცეფციის სრული დამახინჯება მოხდა.
დიდი დრო არ დასჭირვებია საზოგადოების უფრო ტრადიციულ სექტორებს გენდერული იდეოლოგიის წინააღმდეგ წინააღმდეგობის გაწევისთვის. მათი თქმით, არსებობს მხოლოდ ორი სქესი, რომელიც განისაზღვრება დაბადებისას მინიჭებული ბიოლოგიური მახასიათებლებით, მამრობითი და მდედრობითი.
მიუხედავად იმისა, რომ ძველი დისკუსია იყო, 2014 წლიდან ბევრმა ბრაზილიელმა ეს გამოთქმა პირველად გაიგო. იმ წელს კონგრესში განიხილეს ეროვნული განათლების გეგმა (PNE), დოკუმენტი, რომელიც აყალიბებს განათლების სახელმძღვანელო პრინციპებსა და მიზნებს ათწლიანი პერიოდისთვის.
სამიზნე, რომელმაც ყველაზე დიდი წინააღმდეგობა გამოიწვია, ეხებოდა „საგანმანათლებლო უთანასწორობის დაძლევას, რასობრივი, რეგიონალური, გენდერული და სექსუალური ორიენტაციის თანასწორობის ხელშეწყობას“.
ერთის მხრივ, უფრო კონსერვატიულმა პარლამენტარებმა და რელიგიური ჯგუფის წევრებმა პოზიცია დაიკავა. მათი თქმით, სკოლებში გენდერულ იდეოლოგიასთან ურთიერთობა ტრადიციული ოჯახის საფუძვლის, მამაკაცისა და ქალის ცნებების დამახინჯებას იწვევს.
თავის მხრივ, მრავალფეროვნების მომხრე აქტივისტები და ლგბტქ+ უფლებების დამცველები გამოვიდნენ მიზნის დასაცავად და აღიარეს, რომ საკითხის აღება საკლასო ოთახებისთვის ფუნდამენტურია გენდერულ საკითხებთან დაკავშირებული დისკრიმინაციისა და ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლაში.
საბოლოო ჯამში, PNE-ს ტექსტმა, რომელიც დამტკიცდა, ჩაახშო ორი საბოლოო პუნქტი, რის გამოც შტატებსა და მუნიციპალიტეტებს აძლევდა უფლებას, ჩაერთონ თუ არა მათ სასწავლო გეგმებში.
