ტერმინი აპარტეიდი ეხება რასობრივი სეგრეგაციის რეჟიმს, რომელიც მოხდა სამხრეთ აფრიკაში 1948 და 1994 წლებში.
ეროვნული პარტიის აღზევებასთან ერთად ძალაში შევიდა რასობრივი პოლიტიკა, რომელიც ემხრობოდა თეთრკანიან უმცირესობას, რომელიც ფლობდა ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ძალაუფლებას ქვეყანაში.
მეტის ნახვა
მეცნიერები იყენებენ ტექნოლოგიას ძველი ეგვიპტური ხელოვნების საიდუმლოების გასახსნელად…
არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს ბრინჯაოს ხანის განსაცვიფრებელი სამარხები…
თეთრი ელიტისგან შემდგარი ნაციონალური პარტია კარნახობდა წესებს, რომლებიც მკაცრად უნდა დამორჩილებოდა მოსახლეობის დანარჩენ ნაწილს - უზარმაზარ შავკანიან უმრავლესობას.
ეს რეალობა შეიცვალა 1994 წელს ნელსონ მანდელას ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, როდესაც სეგრეგაციული რეჟიმი დასრულდა.
პოლიტიკა რასობრივი სეგრეგაციის ოფიციალური გახდა 1948 წელს, ახალი ნაციონალური პარტიის ხელისუფლებაში მოსვლასთან ერთად.
რეჟიმმა განიცადა გაძლიერება 1960-1970-იან წლებში და, შესაბამისად, იყო ინტენსიური ოპოზიცია.
პარტიამ ინვესტიცია მოახდინა რეპრესიებისა და მეთვალყურეობის სისტემაში, რათა შეენარჩუნებინა თავისი მთავრობა და თეთრი რასობრივი უპირატესობის იდეალები.
აკრძალული იყო ქორწინება თეთრკანიანებსა და შავკანიანებს შორის, ასევე სექსუალური ურთიერთობები, რომელთა აღმოჩენის შემთხვევაში მონაწილე პირები თავისუფლების აღკვეთით ისჯებოდნენ.
მხოლოდ თეთრ ელიტას ეკავა უმაღლესი თანამდებობები მთავრობასა და პარლამენტში. ასევე მათი კონტროლის ქვეშ იყო ნაყოფიერი მიწები.
შავკანიანები იყვნენ იაფი მუშახელი მრეწველობაში, მაღაროებსა და ფერმებში. მათ არ შეეძლოთ თავისუფლად გადაადგილება ქვეყნის მასშტაბით, მათ აკონტროლებდნენ მრავალი საიდენტიფიკაციო დოკუმენტი, სეიფი და საშვი.
ბიუროკრატია იყო გზა, რომელიც იპოვეს აფრიკელმა ლიდერებმა, რათა აკონტროლონ შავკანიანი ქალებისა და მამაკაცების მოძრაობა მთელი ქვეყნის მასშტაბით.
რასობრივი სეგრეგაციის პოლიტიკა იმყოფებოდა თანაარსებობის ყველაზე მრავალფეროვან სივრცეში სამხრეთ აფრიკა. ავტობუსის გაჩერებები და საზოგადოებრივი ტრანსპორტი კანის ფერის მიხედვით იყო გამოყოფილი.
პარკები, სკვერები და პლაჟები ასევე ზღუდავდა შავკანიან მოსახლეობას მისასვლელ პუნქტებს, ასევე ბიბლიოთეკებს, რესტორნებს, ბარებსა და შადრევნებს. საბოლოოდ, ყველა გარემო გამოირჩეოდა რასობრივი სეგრეგაციის სისასტიკით.
სამხრეთ აფრიკელები პასიურად არ იღებდნენ ასეთ ზომებს. ისინი რეაგირებდნენ სხვადასხვა გზით, რამაც გამოიწვია სამხრეთ აფრიკის კავშირის ჩამოყალიბება.
შავკანიანებმა დაიწყეს თავიანთი მთავარი წარმომადგენლობითი ორგანიზაცია XX საუკუნის დასაწყისში აფრიკის ეროვნული კონგრესის (ANC) შექმნით.
1920-იან წლებში სამხრეთ აფრიკაში 40 ათასზე მეტი მაღაროელის მონაწილეობით გაფიცვები გაიმართა. 1940-იან წლებში მოეწყო 40-ზე მეტი გაფიცვა 60000-ზე მეტი ადამიანის მონაწილეობით.
თუმცა, აპარტეიდის აღზევებასთან ერთად, მშვიდობიანი წინააღმდეგობა განზე გადაიდო, რამაც ადგილი დაუთმო შეიარაღებულ მოძრაობებს, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ნელსონ მანდელა (1918–2013).
შაპერვილის ხოცვა-ჟლეტა (1960) აღინიშნა იმ კანონის წინააღმდეგ პროტესტით, რომელიც აიძულებდა შავკანიან სამხრეთ აფრიკელებს გამოეყენებინათ ბუკლეტი, რომელიც ზღუდავდა ადგილებს, სადაც მათ შეეძლოთ დასწრება.
ეპიზოდში მონაწილეობდა პოლიცია, რომელმაც ესროლა ხუთათასკაციან ჯგუფს. ეს იყო წინააღმდეგობის დასაწყისი.
1976 წელს პოლიცია ძალადობრივად რეაგირებდა იოჰანესბურგში სტუდენტთა პროტესტზე. ამ რეპრესიების შედეგად დაიღუპა 600-მდე დემონსტრანტი და 13000-მდე დაპატიმრება განხორციელდა.
მოძრაობის ლიდერი სტივ ბიკო აწამეს და მოკლეს. სამხრეთ აფრიკის ეს ქმედება მძიმედ გააკრიტიკეს და ქვეყანამ დაიწყო ზეწოლა გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია (გაერო). ამრიგად, 1980-იანი წლები აღინიშნა მსოფლიო დისკრედიტაციით, რამაც სამხრეთ აფრიკამ დაკარგა მაღალი ინვესტიციები.
ნელსონ მანდელა იყო აპარტეიდის წინააღმდეგ ბრძოლის მთავარი მინიშნება. 1962 წელს დააპატიმრეს, 1964 წელს კი სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯეს. ის 1990 წლამდე იყო დაკავებული.
გათავისუფლების შემდეგ ის 1994 წელს აირჩიეს სამხრეთ აფრიკის პრეზიდენტად, რაც აღნიშნავს ქვეყანაში რასობრივი სეგრეგაციის კანონიერების დასასრულს.
შეიტყვეთ მეტი:
