ტოტალიტარიზმი, მმართველობის ფორმა, რომელიც თეორიულად არ იძლევა ინდივიდუალურ თავისუფლებას და რომელიც ცდილობს ინდივიდუალური ცხოვრების ყველა ასპექტის დაქვემდებარებას სახელმწიფოს ავტორიტეტზე. იტალიის დიქტატორმა ბენიტო მუსოლინიმ 1920 – იანი წლების დასაწყისში გამოიყენა ტერმინი ტოტალიტარული დაახასიათოს იტალიის ახალი ფაშისტური სახელმწიფო, რომელიც მან აღწერა: ”ყველა სახელმწიფოში, არავინ არის გარეთ სახელმწიფოს წინააღმდეგი. ”, ტოტალიტარული გახდა აბსოლუტური ერთპარტიული მმართველობის სინონიმი მჩაგვრელი. ტოტალიტარული სახელმწიფოების სხვა თანამედროვე მაგალითებია საბჭოთა კავშირი გერმანიაში, იოსებ სტალინის დროს ნაცისტები ადოლფ ჰიტლერის მეთაურობით, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა მაო ძედუნგის მმართველობით და ჩრდილოეთ კორეა დინასტიის დროს კიმ
იხილეთ აგრეთვე: სირიის ომი.
ფართო გაგებით, ტოტალიტარიზმს ახასიათებს ძლიერი ცენტრალური წესი, რომელიც ცდილობს გააკონტროლოს და მიმართოს ინდივიდუალური ცხოვრების ყველა ასპექტი იძულებითი და რეპრესიული გზით. ასეთი ცენტრალიზებული ტოტალიტარული მმართველობის ისტორიული მაგალითებია ინდოეთის მაურიას დინასტია (დაახლ. 321-ს 185 ძვ. წ.), ჩინეთის ცინის დინასტია (ძვ. წ. 221-207) და ზულუს მთავარი შაკას მმართველობა (დაახლ. 1816–1828).. ნაცისტური გერმანია (1933-1945) და საბჭოთა კავშირი სტალინის პერიოდში (1924-1953) პირველი მაგალითები დეცენტრალიზებული ან სახალხო ტოტალიტარიზმისა, რომელშიც სახელმწიფომ მიაღწია მის უდიდეს პოპულარობას ხელმძღვანელობა. ეს მხარდაჭერა არ ყოფილა სპონტანური: მისი გენეზისი ქარიზმატულ ლიდერზე იყო დამოკიდებული და მხოლოდ კომუნიკაციისა და ტრანსპორტირების თანამედროვე განვითარების წყალობით იყო შესაძლებელი.
ტოტალიტარიზმი ხშირად გამოირჩევა დიქტატურისაგან, დესპოტიზმისგან ან ტირანიისაგან, ყველა ახალი პოლიტიკური ინსტიტუტის ჩანაცვლებით და ყველა იურიდიული, სოციალური და პოლიტიკური ტრადიციების გაძევებით. ტოტალიტარული სახელმწიფო ახორციელებს გარკვეულ მიზანს, მაგალითად ინდუსტრიალიზაციას ან დაპყრობას, ყველა დანარჩენის გარდა. ყველა რესურსი მიმართულია მათი მოპოვებისაკენ, ფასის მიუხედავად. რაც არ უნდა იყოს ის, შემდგომი მიზანი მხარს უჭერს; რაც ხელს უშლის მიზანს, უარყოფილია. ეს შეპყრობილი წარმოქმნის იდეოლოგიას, რომელიც განმარტავს ყველაფერს ობიექტური თვალსაზრისით, რაციონალურად აზროვნებს ყველა დაბრკოლებას, რომელიც შეიძლება წარმოიშვას და სახელმწიფოს წინაშე მდგარი ყველა ძალა. შედეგად მიღებული საყოველთაო მხარდაჭერა სახელმწიფოს საშუალებას აძლევს ფართო სპექტრის განსახორციელებლად გამოიყენოს ნებისმიერი ფორმის მმართველობა. ნებისმიერი განსხვავებული აზრი ცუდად ითვლება და დაუშვებელია შიდაპოლიტიკური განსხვავებები. რადგან მიზნისკენ სწრაფვა ერთადერთი იდეოლოგიური საფუძველია ტოტალიტარული სახელმწიფოსთვის, მიზნის მიღწევა ვერასოდეს იქნება აღიარებული.
ტოტალიტარული მმართველობის პირობებში ტრადიციული სოციალური ინსტიტუტები და ორგანიზაციები იმედგაცრუებულნი და ჩახშობილები არიან. ამრიგად, სოციალური სტრუქტურა შესუსტებულია და ადამიანები უფრო მეტად იგრძნობენ შთანთქას ერთიან მოძრაობაში. დამტკიცებულ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებში მონაწილეობა თავდაპირველად წახალისებულია და შემდეგ საჭიროა. ძველი რელიგიური და სოციალური კავშირები მთავრდება ხელოვნური კავშირებით სახელმწიფოსა და მის იდეოლოგიასთან. პლურალიზმისა და ინდივიდუალიზმის შემცირებისთანავე, ადამიანთა უმეტესობა ტოტალიტარული სახელმწიფოს იდეოლოგიას იწყებს. ინგრევა უსასრულო მრავალფეროვნება ინდივიდებს შორის, შეიცვალა მასობრივი შესაბამისობით (ან თუნდაც თანხმობით) სახელმწიფოს მიერ სანქცირებული რწმენისა და ქცევისადმი.
იხილეთ აგრეთვე: დემოკრატია ბრაზილიაში.
ფართომასშტაბიანი ორგანიზებული ძალადობა ამ კანონის შესაბამისად დასაშვები და ზოგჯერ აუცილებელი ხდება. ტოტალიტარული, გამართლებული სახელმწიფოს იდეოლოგიის უპირველესი ერთგულებით და მიზნის მისაღწევად სახელმწიფო ნაცისტურ გერმანიასა და სტალინის საბჭოთა კავშირში ხალხის მთელი კლასები, მაგალითად, ებრაელები და კულაკები (მდიდარი გლეხები), გამოირჩეოდნენ დევნისა და გადაშენებისათვის. თითოეულ შემთხვევაში, დევნილები უკავშირდებოდნენ რომელიმე გარე მტერს და ადანაშაულებდნენ სახელმწიფოს პრობლემებში და ამრიგად, საზოგადოების აზრი გაიღვიძეს მათ წინააღმდეგ და მათი ბედი სამხედრო და პოლიციის ხელში აღმოჩნდა აპატიეს.
ტოტალიტარული სახელმწიფოს პოლიციის მოქმედებები ხშირად მსგავსია პოლიციის სახელმწიფოში მოქმედებებისა, მაგრამ მათ ერთი მნიშვნელოვანი განსხვავება განასხვავებს. პოლიციის სახელმწიფოში პოლიცია მოქმედებს ცნობილი თანმიმდევრული პროცედურების შესაბამისად. ტოტალიტარულ სახელმწიფოში პოლიცია მოქმედებს კანონმდებლობისა და რეგულაციების შეზღუდვის გარეშე. მათი ქმედებები არაპროგნოზირებადია და მათი მმართველების ახირებით არის განპირობებული. ჰიტლერისა და სტალინის დროს გაურკვევლობა იყო გადახლართული სახელმწიფოს საქმეებში. ვეიმარის რესპუბლიკის გერმანიის კონსტიტუცია ჰიტლერის პირობებში არასდროს გაუქმებულა, მაგრამ რაიხსტაგის მიერ 1933 წელს მიღებულმა მოქმედებამ საშუალება მისცა ნებაყოფლობით შეეცვალა კონსტიტუცია, რის შედეგადაც იგი გაბათილდა. კანონმდებლის როლი ადამიანს გადაეცა. ანალოგიურად, სტალინმა 1936 წელს მიუძღვნა კონსტიტუცია საბჭოთა კავშირს, მაგრამ არასდროს დაუშვა, რომ იგი საბჭოთა კანონის ჩარჩო გახდა. ამის ნაცვლად, ის იყო საბოლოო არბიტრი მარქსიზმ-ლენინიზმ-სტალინიზმის ინტერპრეტაციაში და სურვილისამებრ შეცვალა ინტერპრეტაციები. არც ჰიტლერმა და არც სტალინმა არ დაუშვეს, რომ ცვლილებები პროგნოზირებადი გამხდარიყო, რითაც ხალხში ტერორის განცდა გაიზარდა და ყოველგვარი უთანხმოება ჩაქრა.
გამოიწერეთ ჩვენი ელ.ფოსტის სია და მიიღეთ საინტერესო ინფორმაცია და განახლებები ელ.ფოსტის საფოსტო ყუთში
გმადლობთ დარეგისტრირებისთვის.
