კითხვა, ტექსტი და გრძნობა

ნამდვილად გსმენიათ კითხვის ჩვევის მნიშვნელობა ჩვენს ცხოვრებაში, არა? აუცილებელია, რომ ეს ჩვევა დამკვიდრდეს ბავშვებსა და ახალგაზრდებში და ამიტომ მნიშვნელოვანია ამ პროცესში ოჯახისა და სკოლის მონაწილეობა. ეს ორი აგენტი პასუხისმგებელია კომპეტენტური მკითხველის ჩამოყალიბებაზე, რომელსაც შეუძლია არა მხოლოდ გაშიფვრა კოდი, არამედ ინფორმაციის ინტერპრეტაცია და ათვისება, რომელიც მოგვიანებით გარდაიქმნება ცოდნა.

თუმცა, ჩვენ იშვიათად ვჩერდებით იმაზე ფიქრზე, თუ რა არის კითხვა. არც საკუთარ თავს ვეკითხებით რატომ და როგორ წავიკითხოთ. ამ კითხვებზე პასუხის გაცემა შესაძლებელია სხვადასხვა გზით, რაც გამოავლენს კითხვის კონცეფციას, რომელიც წარმოიქმნება საგნის, ენის, ტექსტისა და მნიშვნელობის კონცეფციიდან, რომელიც მიღებულია. უდავოა, რომ კითხვა არის აქტივობა ავტორის იდეების ხელში ჩაგდების მიზნით, რაც ასევე დამოკიდებულია მკითხველის გამოცდილებასა და ცოდნაზე. ეს არის აქტივობა, რომელიც მოითხოვს მკითხველს კონცენტრირებას ტექსტზე, მის წრფივობაზე; ამრიგად, მკითხველი ასრულებს ამოცნობის, რეპროდუქციისა და ინტერპრეტაციის აქტივობას.

კითხვა უნდა გავიგოთ, როგორც ტექსტისა და საგნის ურთიერთქმედება. ამ გზით ჩვენ შეგვიძლია დავამტკიცოთ, რომ კითხვა არის უაღრესად რთული ინტერაქტიული აქტივობა მნიშვნელობების წარმოებისთვის, რომელიც ხდება იმ ენობრივი ელემენტების საფუძველზე, რომლებიც წარმოდგენილია ტექსტურ ზედაპირზე და მის გზაზე ორგანიზაცია. გასათვალისწინებელია მკითხველის გამოცდილება და ცოდნა, რომელსაც მეტის წარმოჩენა სჭირდება ლინგვისტური კოდის ცოდნა: თქვენ ასევე უნდა გქონდეთ ენობრივი კომპეტენცია, რომ გაშიფროთ ის, რაც არის იკითხება.

კითხვა არ არის პასიური პროცესი: მკითხველის გადასაწყვეტია ტექსტის გაგებისა და ინტერპრეტაციის აქტიური სამუშაოს შესრულება. დაწყებული თქვენი მიზნებიდან, თქვენი ცოდნა საგნის შესახებ, ავტორის შესახებ, ყველაფერი რაც იცით ენის შესახებ და ა.შ. შერჩევის, მოლოდინის, დასკვნისა და გადამოწმების პროცესებიდან ხდება ჭეშმარიტი კითხვა, რადგან ისინი იძლევა საშუალებას მკითხველი აკონტროლებს წაკითხულს, რითაც იღებს გადაწყვეტილებებს გაგების სირთულეების ფონზე, რათა მან შეძლოს წინსვლა ძიებაში. განმარტებები. მაშასადამე, მკითხველი არის მნიშვნელობის კონსტრუქტორი, აქტიური სუბიექტი პროცესში და არა მხოლოდ პასიური მიმღები.

ასევე უნდა გვახსოვდეს, რომ ტექსტის შინაარსსა და მკითხველს შორის ურთიერთქმედება დამოკიდებულია მათ მოტივაციაზე და განზრახვაზე, იმის გათვალისწინებით, რომ პროცესი ყოველთვის რეგულირდება კითხვის მიზნებით. მაგალითად, ჩვენ ვკითხულობთ გაზეთებსა და ჟურნალებს (ფიზიკურ თუ ვირტუალურ) იმ მიზნით, რომ ვიყოთ ინფორმირებული; სხვა ტექსტები, რომლებსაც ვკითხულობთ აკადემიური ნაშრომების წარმოების მიზნით (დისერტაციები, თეზისები, წიგნები, სამეცნიერო ჟურნალები); ჯერ კიდევ არის ისეთებიც, რომლებსაც სიამოვნების მიზნით ვწვდებით (ლექსები, მოთხრობები, რომანები) და რა თქმა უნდა, რომელსაც ვკითხულობთ (ლექსიკონები, კატალოგები) და ასევე ის, რაც ვალდებულნი ვართ წავიკითხოთ (სახელმძღვანელოები, ბუკლეტები). არ აქვს მნიშვნელობა ჟანრს ან ტექსტის ტიპს: ის, რაც წაიკითხავს, ​​არის მკითხველის მიზნები.

მას შემდეგ რაც გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ კითხვა დამოკიდებულია მკითხველის ცოდნაზე, ჩვენ ასევე ვეთანხმებით, რომ იგივე კითხვა შეუძლია მრავალი მნიშვნელობის გენერირება: ერთსა და იმავე ტექსტს შეუძლია დაადგინოს სხვადასხვა მკითხველისთვის მნიშვნელობების მრავალფეროვნება. გრძნობს. იმისათვის, რომ ტექსტის მნიშვნელობების ექსტრაპოლაცია არ მოხდეს, აუცილებელია, ყურადღება მივაქციოთ ტექსტში არსებულ ნიშნებს. არსებობს ტექსტები, რომლებიც იძლევა უფრო მრავალფეროვან მნიშვნელობას და ეს დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ როგორ შეიქმნა იგი. იხილეთ მხოლოდ ერთი მაგალითი:

მე შენ აღარ მიყვარხარ
ვიტყუები, ამას ვამბობ
მე მაინც მინდა შენ როგორც ყოველთვის მინდოდა
დარწმუნებული ვარ, რომ
არაფერი იყო უშედეგო
ამას ჩემს შიგნით ვგრძნობ
არაფერს გულისხმობ
მეტის თქმა არ შემეძლო
ვკვებავ დიდ სიყვარულს
სულ უფრო და უფრო ვგრძნობ თავს
უკვე დაგივიწყე!
და არასდროს გამოვიყენებ ამ ფრაზას
Მიყვარხარ!
ვწუხვარ, მაგრამ სიმართლე უნდა ვთქვა
Ძალიან გვიანია.

ლექსი წაიკითხე? ახლა შეეცადეთ წაიკითხოთ ქვემოდან ზემოდან:

Ძალიან გვიანია.
ვწუხვარ, მაგრამ სიმართლე უნდა ვთქვა
Მიყვარხარ!
და არასდროს გამოვიყენებ ამ ფრაზას
უკვე დაგივიწყე!
სულ უფრო და უფრო ვგრძნობ თავს
ვკვებავ დიდ სიყვარულს
მეტის თქმა არ შემეძლო
არაფერს გულისხმობ
ამას ჩემს შიგნით ვგრძნობ
არაფერი იყო უშედეგო
დარწმუნებული ვარ, რომ
მე მაინც მინდა შენ როგორც ყოველთვის მინდოდა
ვიტყუები, ამას ვამბობ
Მე შენ აღარ მიყვარხარ.

Დაინახე? ტექსტთან მიმართებაში ერთი და იგივე მკითხველი შეძლებს ორი დიამეტრალურად საპირისპირო წაკითხვის განხორციელებას: ზემოდან ქვემოდან კითხვისას ძაფი. დირიჟორი, მე აღარ მიყვარხარ, წარმართავს მნიშვნელობების წარმოებას, ხოლო კითხვისას, რომელიც ხორციელდება ქვემოდან ზევით, სახელმძღვანელო ძაფი მე ვარ შენ. Მე მიყვარს. მაგალითის სახით გვინდა ხაზგასმით აღვნიშნოთ, რომ ერთსა და იმავე ტექსტს შეუძლია სხვადასხვაგვარი წაკითხვა!

მნიშვნელობების წარმოქმნის ეს ცვალებადობა ასევე შეიძლება გამოწვეული იყოს ტექსტში არსებული ენობრივი ფაქტორებით, ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გაართულონ გაგება, როგორიცაა: ლექსიკა (გარკვეული სიტყვების ნაკრები ენა); რთული სინტაქსური სტრუქტურები, რომლებიც ხასიათდება დაქვემდებარებული ელემენტების სიმრავლით (დაქვემდებარებული წინადადებები); მიზეზ-შედეგობრივი, სივრცითი, დროითი მიმართებები; სასვენი ნიშნების არარსებობა ან ამ ნიშნების არასათანადო გამოყენება.

მაშინ როგორ ავიცილოთ თავიდან ასეთი ფაქტორები, რომლებიც არღვევს ტექსტის ინტერპრეტაციას? ჩვენ უფრო და უფრო მეტად უნდა მივუძღვნათ თავი კითხვის, მეტი და ყოველთვის კითხვის მისიას, რათა მივაღწიოთ პორტუგალიური ენის ცოდნას. იმისათვის, რომ გავიგოთ მრავალფეროვანი ტექსტები, რომლებსაც ყოველდღიურად ვაწყდებით, აუცილებელია მათთან ურთიერთობა, ურთიერთქმედება, რომელიც უნდა იყოს დინამიური და ეს დამოკიდებული იქნება მკითხველის ცოდნაზე.

[box type=”info” align=”” class=”” width=””]

„თუ კითხვა არის გრძნობის აღმშენებლობის აქტივობა, რომელიც გულისხმობს ავტორი-ტექსტის მკითხველის ურთიერთქმედებას, აუცილებელია ჩათვალეთ, რომ ამ აქტივობაში, გარდა იმ ნიშნებისა და ნიშნებისა, რასაც ტექსტი გვთავაზობს, ცოდნაც მკითხველი".

ინგედორე ვილაჩა კოხი

[/box]

ლუანა ალვეში
დაამთავრა წერილები