ტერმინი „გმობა“ აღნიშნავს ღვთაების ან რელიგიის უპატივცემულობას ან შეურაცხყოფას. ეს გამოიხატება მაშინ, როცა უარყოფითად საუბრობენ რწმენაზე ან ზიზღს გამოხატავენ ღმერთის ან წმინდად მიჩნეული ნებისმიერი არსების მიმართ.
მაგრამ, იცით თუ არა, რომ მსოფლიოს ზოგიერთ ადგილას გმობის პრაქტიკა შეიძლება დანაშაულადაც კი მივიჩნიოთ?
მეტის ნახვა
ცის გიგანტი: აღმოაჩინეთ მსოფლიოში ყველაზე დიდი კვადკოპტერი,…
IQ დონეს არ შეუძლია სრულად გაზომოს ჩვენი ინტელექტი,…
განაგრძეთ კითხვა და უკეთ გაიგეთ ამ კონცეფციის წარმოშობა, ისევე როგორც ისტორია იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება გმობამ ვინმე ციხეში ჩააგდოს.
გმობა ღრმად არის დაკავშირებული აბრაამის რელიგიებთან: იუდაიზმთან, ქრისტიანობასთან და ისლამთან.
ქრისტიანობაში
ა წმინდა ბიბლია, წიგნი, რომელიც საფუძვლად უდევს ქრისტიანულ რწმენას, შეიცავს მრავალ ხსენებას მკრეხელობაზე. ძველ აღთქმაში, ლევიანების 24:16-ში ნაპოვნი მონაკვეთი აცხადებს, რომ ვინც გმობს უფლის სახელს, სიკვდილით დასჯიან.
ახალ აღთქმაში მარკოზის 3:29-ის ტექსტი გვაფრთხილებს სულიწმიდის გმობის სერიოზულობის შესახებ.
თემას შეეხო დიდი ქრისტიანი ღვთისმეტყველებიც. თომა აკვინელმა თავის ნაშრომში „Suma Theologiae“ აღნიშნა, რომ გმობა უფრო სერიოზულია ვიდრე მკვლელობა მისი საგნების განხილვისას.
პროტესტანტული ნაწარმოებები, როგორიცაა „კონკორდის წიგნი“ და „ჰაიდელბერგის კატეხიზმი“, აძლიერებს ამ ცოდვის სერიოზულობას.
ისლამში
ისლამში ღმერთის, მუჰამედის წინასწარმეტყველის ან რომელიმე წმინდა არსების შეურაცხყოფა გმად ითვლება. ყურანი, წმინდა წიგნი მუსლიმი, მიუთითებს იმაზე, თუ როგორ უნდა მოიქცეთ მათთან, ვინც ეწინააღმდეგება ისლამს, მაგრამ არ ადგენს კონკრეტულ სასჯელს მკრეხელობისთვის.
თუმცა, შარიათის კანონი, რომელიც მოქმედებს ბევრ მუსულმანურ ქვეყანაში, ითვალისწინებს ცვალებად სასჯელებს ასეთი დანაშაულისთვის.
იუდაიზმში
ო იუდაიზმი აქვს მკაცრი სასჯელი მათთვის, ვინც გმობს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ღმერთის სახელი უშედეგოდ ხმარობს, რომელიც წარმოდგენილია ე.წ. ტეტრაგრამატონით. ნოეს შვიდი კანონი ასევე ეხება თემას.
ინდურ რელიგიებში
ამის საპირისპიროდ, რელიგიები ინდური ინდუიზმის მსგავსად, ბუდიზმსა და ჯაინიზმს არ გააჩნიათ მკრეხელობის მკაფიო კონცეფცია, გარდა სიქიზმისა.
ბევრ საზოგადოებაში გმობა სცილდება მხოლოდ ცოდვას; ის ასევე ითვლება დანაშაულად. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა ქვეყანამ განაახლა ან გააუქმა ღვთისმგმობის კანონები, სხვები კვლავ ინარჩუნებენ ასეთ კანონებს და მკაცრად აღასრულებენ მათ.
ისეთმა ქვეყნებმა, როგორიცაა ინგლისი და უელსი, გააუქმეს გმობის კანონები 2008 წელს, შოტლანდიამ კი იგივე გააკეთა მხოლოდ 2021 წელს. ქვეყნებმა, მათ შორის ავსტრალიამ, კანადამ, დანიამ და საფრანგეთმა ასევე გააუქმეს მსგავსი კანონები.
ამერიკაშიც კი, სადაც პირველი შესწორება სიტყვის თავისუფლებას იცავს, კოლონიებში ღვთის გმობის კანონები იყო.
მეორეს მხრივ, ბევრ ქვეყანაში, განსაკუთრებით ქრისტიანთა ან მუსლიმთა უმრავლესობით, ჯერ კიდევ არსებობს ღვთისმგმობის კანონები.
ჩრდილოეთ ირლანდია, მაგალითად, მკრეხელურ ცილისწამებას დანაშაულად მიიჩნევს. ისეთ ქვეყნებს, როგორებიცაა ავსტრია, ბრაზილია, გერმანია, ფილიპინები და შვეიცარია, ასევე აქვთ კანონები, რომლებიც დაკავშირებულია გმობასთან.
მკრეხელობა მუსულმანურ ქვეყნებში
მუსლიმური ქვეყნების აბსოლუტური უმრავლესობა, მათ შორის ავღანეთი, ალჟირი, ბაჰრეინი და მრავალი სხვა, აღასრულებს კანონებს, რომლებიც ტრიალებს მკრეხელობის ირგვლივ. ეს კანონები განსხვავდება სიმძიმითა და აღსრულებით, მაგრამ ამ ქვეყნებში მკრეხელობა ზოგადად სერიოზულად განიხილება.
სხვა ერები და გმობა
აბრაამის ქვეყნების გარდა, ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა ინდოეთი, მიანმარი, ნეპალი და ტაილანდი, აქვთ კანონები, რომლებიც არსებითად განიხილავენ ღვთის გმობას, როგორც დანაშაულს, ვარიაციებითა და სპეციფიკით.
მკრეხელობა, როგორც ცნება და დანაშაული, ფართოდ განსხვავდება მისი განმარტებითა და მოპყრობით მთელ მსოფლიოში. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგი მას გამოხატვის თავისუფლების აქტად მიიჩნევს, ზოგი კი მას სერიოზულ დანაშაულად აღიქვამს.
თემის სხვადასხვა კულტურული და რელიგიური პერსპექტივის გაგება და პატივისცემა აუცილებელია გლობალიზებულ სამყაროში.
