Niedawno świat był świadkiem nadejścia i skutków dwóch dużych burz na Karaibach, w Stanach Zjednoczonych, Chinach i na Filipinach: Huragan Florence Supertajfun Mangkhut. Te dwa zjawiska spowodowały śmierć co najmniej 110 osób w krajach, przez które przeszły, oprócz pozostawienia ogromnego śladu zniszczenia.
Prawda jest taka, że co roku wiadomości są pełne informacji o tajfunach, tornadach, huraganach i cyklonach na całej planecie. Dlaczego takie burze się zdarzają? I dlaczego są one klasyfikowane na różne sposoby? A imiona, skąd się wzięły?
Zobacz więcej
Nierówność: IBGE ujawnia 10 najgorszych stanów…
Izrael jest czwartą co do wielkości potęgą militarną na świecie; sprawdź ranking
Tajfun, cyklon, huragan, tornado... przejście burz tropikalnych przez różne części świata rodzi różne koncepcje i jedno pytanie: jaka jest różnica między tymi wydarzeniami?
Zasadniczo tajfuny, huragany i cyklony to to samo zjawisko meteorologiczne. Są to intensywne burze obrotowe spowodowane upadkiem
Różnice w ciśnieniu i temperaturze tworzą się nad ciepłymi wodami tropikalnymi, generując wiatry okrężne, które mogą osiągnąć prędkość 300 km/h. Cyklon jest powszechnie opisywany za pomocą powyższych cech i obejmuje inne znane nam zjawiska.
REKLAMA
Różnice w nomenklaturze wynikają z położenia geograficznego i intensywności. Lubię to? Jeśli dzieje się to na zachodzie Pacyfiku i na południowym wschodzie Ocean Indyjski, będzie tajfun. Ale jeśli wystąpi w wodach Atlantyku, Karaibów i północno-wschodniego Pacyfiku, będzie to huragan.
Przyjrzyjmy się poniżej bardziej szczegółowej charakterystyce każdego rodzaju burzy, ich powstawaniu, ich klasyfikacji i ryzyku wystąpienia w Brazylii.
Narodowy Instytut Badań Kosmicznych (INPE) klasyfikuje tzw Cyklon tropikalny jako układ o niskim ciśnieniu atmosferycznym, którego środek ma zamknięty obieg. Wiatry następnie wieją do i wokół tego centrum.
Mówiąc w ten sposób, cyklony wydają się nawet nieszkodliwe, ale w rzeczywistości dobrze znane lejki mogą zamienić się w maszynę zniszczenia! Wiatry mogą osiągać prędkość ponad 250 km/h, tworząc spiralę o średnicy dochodzącej do 1500 km!
Jak już widzieliśmy, cyklony mogą otrzymać różne nomenklatury, takie jak huragan i tajfun, w zależności od tego, gdzie występują. Ciekawostką w obu przypadkach jest to, że ich wiatry obracają się zgodnie z ruchem wskazówek zegara na półkuli południowej i przeciwnie do ruchu wskazówek zegara na półkuli północnej. Jeśli omiatają inne części Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku, nazywane są cyklonami.
REKLAMA
Czas trwania cyklonu tropikalnego może wahać się od dni do tygodni iw tym czasie powodują ogromne szkody. Niszczycielska siła tajfunu lub huraganu wynika z jego zdolności wypornościowej, wynoszącej od 10 do 50 km/h, oraz towarzyszących im burz.
Oprócz klasyfikacji cyklonów tropikalnych zjawisko to ma inną odmianę, pozatropikalną. Występują one na obszarach o średnich szerokościach geograficznych i są tworzone przez układy niskiego ciśnienia i nie dostarczają ciepła do swojego rdzenia. Ten typ występuje nawet na południu Brazylii i to właśnie ruchy przynoszą ze sobą zimne fronty, które docierają wzdłuż wybrzeża.
O huragan to tropikalny cyklon z utrzymującymi się wiatrami które osiągają prędkość ponad 118 km/h i mają gorący rdzeń. Ta burza tworzy się na Morzu Karaibskim, północnym Oceanie Atlantyckim, północno-wschodnim Pacyfiku i Zatoce Meksykańskiej. O, ciekawostka! W języku angielskim huragan jest tłumaczony jako huragan w odniesieniu do karaibskiego boga zła, Hurricana.
O tajfunz kolei to rodzaj cyklonu którego charakterystyka jest podobna do tej, jaką ma huragan. Różnica polega na tym, że zjawisko to występuje tylko na zachodzie i północnym zachodzie Pacyfiku oraz na południowym wschodzie Oceanu Indyjskiego. Jeśli wiatr tajfunu osiąga prędkość 241 km/h, nazywa się to supertajfunem.
Ty tornada to wirująca kolumna powietrza, zwykle powstająca podczas bardzo silnej burzy. Nazewnictwo tego zjawiska różni się również w zależności od miejsca jego powstawania – jeśli wir unosi się na lądzie, nazywa się to tornadem. Jeśli powstaje w wodzie, nazywa się to trąbą wodną.
Wiatry wirowe wirują z dużą prędkością w spirali o średniej średnicy 2 km. Jego rozmiar jest mniejszy niż huragan, a także stosunkowo krótki czas trwania – od 10 minut do godziny. Ale nie popełnij błędu, te burze wystarczą, by spowodować nieodwracalne szkody!
REKLAMA
Prędkość osiągana przez wiatry tornada może dochodzić do 50 km/h, co czyni je najbardziej niszczycielskim zaburzeniem atmosferycznym. Zdolność niszczenia tego typu burzy wzrasta ze względu na jej prędkość przemieszczania – od 30 do 60 km/h.
Średnica jego spirali pomaga nawet obserwatorowi odróżnić go od cyklonu. Ponieważ ten ostatni może sięgać obszaru przekraczającego 1500 km, można go obejrzeć w całości tylko ze zdjęć satelitarnych. Z drugiej strony tornado można zobaczyć gołym okiem, ponieważ obszar jego średnicy rzadko przekracza 2 km.
Najbardziej znanym obrazem cyklonu jest ogromna spirala, która ciągnie się przez dotknięte terytorium. Kształt ten powstaje, gdy wiatry osiągają prędkość niezbędną do powstania cyklonu. Środek spirali nazywany jest „okiem”, regionem względnego spokoju i wolnym od chmur.
Wokół niego rozciąga się „ściana oczu”, pasmo burzowe, którego średnica sięga 1500 km. W tej części krążą najbardziej intensywne wiatry i burze. Aby regiony, o których wspomnieliśmy, były najbardziej podatne na przyjmowanie, mają kluczowe znaczenie dwa czynniki huragany: temperatura powyżej 26°C na pierwszych 50 metrach oceanu i lekkie wiatry nad oceanem Ogrzewany.
W tych warunkach parowanie wody oceanicznej gromadzi się w postaci chmur w dolnej warstwie atmosfery, tworząc pasmo niskiego ciśnienia. W rezultacie gorące powietrze szybko się unosi, a zimne powietrze obecne w górnych partiach opada w kierunku centrum burzy.
REKLAMA
Stamtąd wiatry biegnące w przeciwnym kierunku powodują, że burza zaczyna się obracać, na co również wpływa obrót Ziemi. Grudki łączą się, gdy poruszają się po morzu i zasilają cyklon, gdy więcej wody odparowuje.
Aby lepiej zrozumieć, zobacz na poniższym rysunku, które są etapy formowania się burzy tropikalnej:
Kiedy oglądasz wiadomości o nadejściu huraganów, czy zauważyłeś, że wspominają o utracie siły podczas uderzenia w wybrzeże? Dzieje się tak dlatego, że nad oceanem burze nasilają się wraz ze zmianami wiatru i wysokości.
W ten sposób wytwarzają coraz niższe ciśnienie w środku spirali i coraz silniejsze wiatry na powierzchni. Przybywając na kontynent, region zimniejszy i bardziej suchy niż morze, tracą swoje główne źródło energii, ocean, i wchodzą w fazę rozpraszania.
Florence, Harvey, Irma, Jose, Katia… Czy zauważyliście, że wszystkie huragany noszą imiona ludzi? A wiesz dlaczego?
Agencja meteorologiczna ONZ WMO wyjaśnia, że praktyka nadawania nazw cyklonom tropikalnym sięga początków XX wieku i został stworzony, aby ułatwić szybką identyfikację tych zjawisk, a co za tym idzie, alarmować i przekazywać informacje głoska bezdźwięczna.
Początkowo zjawiska były nazywane losowo, ale w 1953 roku eksperci zaczęli identyfikować je z krótszymi nazwami wymienionymi w porządku alfabetycznym. WMO zaczęło zmieniać tytuły między imionami żeńskimi i męskimi, począwszy od 1979 roku. Dlatego ostatnie huragany zostały chronologicznie nazwane Harvey, Irma, Jose i Katia.
REKLAMA
Sześć nazwanych list jest używanych każdego roku. W związku z tym nazwiska, które pojawiły się w 2015 roku, pojawią się ponownie w 2021 roku. Jednak od tej reguły stosuje się pewne wyjątki, gdy występują burze, których szkody są wyjątkowo poważne. Tak było w przypadku huraganów Otto i Matthew w 2016 roku.
Zniszczenia i śmierć spowodowały, że ich imiona zostały przekreślone i zastąpione odpowiednio przez Owena i Martina.
Huragany są klasyfikowane według prędkości wiatrów, a także stopnia zniszczeń, jakie powodują. Powszechnie używaną skalą do tego pomiaru jest skala Saffira-Simpsona, opracowana w 1970 roku przez inżyniera Herberta Saffira i doktora Roberta Simpsona.
Poniższy obraz dobrze opisuje, w jaki sposób klasyfikacja huraganów według skali Saffira-Simpsona.
Na rysunku przedstawiono ocenę przypisaną przez skalę burzy tropikalnej w skali od 1 do 5. Aby cyklon został sklasyfikowany jako huragan, jego wiatry muszą mieć minimalną prędkość 119 km/h, a następnie zostać zaklasyfikowane do kategorii 1.
Jeśli wiatry ustabilizują się między 154 a 177 km/h, huragan przejdzie do kategorii 2, z poważniejszymi uszkodzeniami obserwowanymi tam, gdzie przechodzi. Kolejna kategoria, 3, obejmuje huragany z wiatrem o prędkości od 178 do 209 km/h, rejestrując jeszcze większą niszczycielską siłę.
Kategoria 4 skupia wiatry o prędkości od 210 do 249 km/h. Ostatnia kategoria, 5, klasyfikuje najrzadsze, a zarazem najpoważniejsze typy huraganów, których wiatry osiągają prędkość powyżej 250 km/h. Aby dać ci wyobrażenie o tym, jak potężne są huragany w tej kategorii, Storm Florence, ostatni, który uderzył w Stany Zjednoczone, został sklasyfikowany jako huragan 1 i zabił 32 osoby.
REKLAMA
Istnieje inna skala, która mierzy intensywność cyklonów, skala Beauforta. System klasyfikuje intensywność wiatrów cyklonu, która, aby otrzymać to nazewnictwo, musi być równa lub większa od indeksu 10. W tym momencie burze osiągają prędkość przekraczającą 88 km/h.
W pewnych porach roku powszechne jest oglądanie wiadomości lub czytanie informacji w Internecie o „sezonie huraganów” w niektórych regionach świata. Co to znaczy? Termin ten odnosi się do miesięcy, w których burze tropikalne występują najczęściej.
Kalendarz różni się w zależności od regionu, w którym występują cyklony, tajfuny i huragany. Zobacz, jak dystrybuowane jest Twoje wydarzenie:
W przeszłości ludzie byli zaskoczeni nadejściem tych burz z powodu braku urządzenia technologicznego do ich przewidywania. Dziś satelitom i określonym komputerom udaje się je namierzyć z kilkudniowym wyprzedzeniem, co pozwala na ewakuację zagrożonych terenów.
Obrazy śladów zniszczenia pozostawionych przez cyklony nikogo nie przerażają, prawda? A w Brazylii, czy to może się zdarzyć? Występowanie huraganów na ziemiach brazylijskich jest nieco mniej prawdopodobne, ponieważ na naszym terytorium nie łączą się czynniki determinujące tego typu burze.
Wody południowego Atlantyku są mniej ciepłe, a ponadto wiatry blisko powierzchni są bardziej intensywne. Dzięki temu powstawanie huraganów zostaje na szczęście zahamowane. Ale co z huraganem Catarina, tym, który miał miejsce w 2004 roku? Tak, w marcu tego roku wybrzeże Rio Grande do Sul i Santa Catarina nawiedziły wiatry o prędkości 180 km/h.
REKLAMA
Niezwykły przypadek został zarejestrowany, ponieważ przekształcił się w cyklon tropikalny, gdy połączył elementy niezbędne do jego powstania: spokojne wiatry, ciepłe wody i utrzymanie „oka” huraganu, czyli jego Centrum. Tego typu wydarzenia są rzadkie w Brazylii, ale nie niemożliwe. Wystarczy, że ponownie spełnione zostaną te same warunki.
Jak widzieliśmy, cyklon powstaje w wyniku wysokich temperatur na powierzchni oceanu, więc nie ma nic bardziej naturalnego niż powiązanie jego występowania z globalnym ociepleniem. Artykuł opublikowany przez National Geographic wskazuje zresztą na dyskusje naukowców na temat wpływu zjawiska na wzrost siły i częstotliwości huraganów.
Teoretycznie wyższe temperatury atmosferyczne doprowadziłyby do wzrostu temperatury na powierzchni morza. W rezultacie powstawałyby silniejsze huragany. Konsensus jest taki, że występowanie huraganów w silniejszych kategoriach, takich jak 4 i 5, praktycznie podwoiło się od wczesnych lat 70.
REKLAMA
Ponadto obserwuje się, że czas trwania i prędkość cyklonów tropikalnych wzrosły o około 50% w ciągu ostatniego półwiecza. Jednak eksperci nie osiągnęli jeszcze konsensusu, aby potwierdzić jakikolwiek związek między zmianami klimatycznymi a huraganami.
W opublikowanym w 2012 roku raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu stwierdza się, że „prawdopodobnie cyklon tropikalny oznacza wzrost maksymalnej prędkości wiatru, chociaż wzrosty mogą nie wystąpić we wszystkich basenach oceaniczny". To samo badanie wskazuje, że „może się zdarzyć, że globalna częstotliwość cyklonów tropikalnych zmniejszy się lub pozostanie zasadniczo niezmieniona”.
